Τιμολόγια ρεύματος: «Επανέρχονται» οι κρατικές επιδοτήσεις – Μέτρα έτοιμα προς ενεργοποίηση αν εκτοξευτούν οι τιμές χονδρικής

Στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επανέρχεται δυναμικά στο προσκήνιο το ενδεχόμενο της επανεκκίνησης των κρατικών επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών, σε περίπτωση που οι χονδρικές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας καταστούν πολύ υψηλές. Το μέτρο αυτό, το οποίο έχει ήδη εφαρμοστεί στο παρελθόν, φαίνεται πως εξετάζεται ως «ασφαλιστική δικλείδα» για την αποσυμπίεση του κόστους ενέργειας των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Η αφορμή για την επανεξέταση του μέτρου

Καθοριστικό σημείο ενεργοποίησης της νέας επιδοτικής παρέμβασης θα είναι η πορεία της μέσης χονδρικής τιμής του ρεύματος τον Οκτώβριο. Αν διαμορφωθεί αισθητά υψηλότερα σε σχέση με τον Σεπτέμβριο, τότε το μέτρο θεωρείται πιθανό να «μπει στο τραπέζι».

Σημειώνεται ότι η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα παραμένει ιδιαίτερα ευμετάβλητη. Τις τελευταίες ημέρες, η τιμή χονδρικής υποχώρησε κάτω από τα 100 €/MWh (στα 86,72 €/MWh) — μετά από υψηλότερες τιμές τις προηγούμενες μέρες — αλλά τα σκαμπανεβάσματα παραμένουν έντονα.

Τα βασικά σενάρια επιδοτήσεων που εξετάζονται

Αρμόδιες πηγές αποκαλύπτουν μια σειρά από επιλογές που μελετά η ηγεσία του υπουργείου, ανά κατηγορία καταναλωτών:

1. Οικιακοί καταναλωτές

• Για κατανάλωση έως 500 kWh/μήνα, η ενίσχυση θα μπορούσε να διαμορφωθεί στα 15 €/MWh (δηλαδή 1,5 λεπτό ανά kWh).
• Το ερώτημα είναι αν αυτή η ενίσχυση θα δοθεί μόνο σε όσους είναι σε κυμαινόμενα τιμολόγια ή σε όλους τους καταναλωτές ανεξαρτήτως τύπου τιμολογίου.

2. Δικαιούχοι του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου (ΚΟΤ)

• Σε αυτή την κατηγορία, η ενίσχυση ενδέχεται να ανέλθει στα 35 €/MWh (3,5 λεπτά ανά kWh) και να εφαρμοστεί για το σύνολο της κατανάλωσης, χωρίς σημαντικές αποκλίσεις.

3. Επιχειρήσεις

• Σε περίπτωση υπέρμετρης αύξησης τιμών, η επιδότηση πιθανόν να δοθεί σε μηνιαία βάση για να περιοριστεί άμεσα το κόστος.
• Αν η κατάσταση της αγοράς θεωρηθεί «διαχειρίσιμη», εξετάζεται να δοθεί επιδότηση ανά τρίμηνο.
• Σημειώνεται ότι κατά το παρελθόν το μέτρο είχε εφαρμοστεί για το διάστημα Δεκέμβριος 2024 – Φεβρουάριος 2025, με ποσά 20 €/MWh και 40 €/MWh, ανάλογα με τον κύκλο εργασιών ή τον κύριο ΚΑΔ της επιχείρησης.

4. Βιομηχανίες

• Το σχέδιο μπορεί να επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει και τις βιομηχανίες, καλύπτοντας μέρος των αυξημένων δαπανών για ενέργεια.

Προσδοκώμενα χρονοδιαγράμματα και αποφάσεις

Οι οριστικές αποφάσεις αναμένονται τέλος του τρέχοντος μήνα ή αρχές του επόμενου. Οι πηγές αναφέρουν ότι η κυβέρνηση θα αποφασίσει εάν θα στηριχθούν οι καταναλωτές μέσω επιδοτήσεων ή μέσω εναλλακτικών παρεμβάσεων.

Παράλληλα, προωθείται η έναρξη εκστρατείας ενημέρωσης για τα νέα χρωματιστά τιμολόγια (π.χ. πράσινα – κυμαινόμενα, μπλε – σταθερά, υβριδικά) μέσα στο επόμενο διάστημα. Η ενημέρωση αναμένεται να γίνει μέσω social media, τηλεόρασης, ραδιοφώνου και έντυπων μέσων, με έμφαση στην εκπαίδευση των καταναλωτών ως προς την ανάγνωση των όρων των συμβολαίων και την αποτροπή ενεργειακού αναλφαβητισμού.

Πλεονεκτήματα και προκλήσεις

Πλεονεκτήματα

• Άμεση ανακούφιση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από τις αυξήσεις ενέργειας.
• Κοινωνική προστασία ειδικά των ευάλωτων νοικοκυριών και των δικαιούχων ΚΟΤ.
• Ρυθμιστικό εργαλείο που μπορεί να ενεργοποιείται ευέλικτα, ανάλογα με τις συνθήκες της χονδρεμπορικής αγοράς.

Προκλήσεις και περιορισμοί

• Δημοσιονομικό κόστος: Η εφαρμογή του μέτρου απαιτεί σημαντικούς προϋπολογισμούς.
• Συμβατότητα με ευρωπαϊκούς κανόνες κρατικών ενισχύσεων (De minimis), ειδικά για επιχειρήσεις.
• Δίκαιη κατανομή: Ποιους θα αφορά η ενίσχυση — όλους τους καταναλωτές ή μόνο όσους είναι σε κυμαινόμενα τιμολόγια;
• Ανισότητες: Η διασφάλιση ότι η επιδότηση θα φτάνει στους πιο ευάλωτους καταναλωτές και δεν θα ενισχύει εκ των υστέρων τις μεγάλες καταναλώσεις.

Η προοπτική επαναφοράς των κρατικών επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος αποτελεί εν δυνάμει σημαντικό εργαλείο παρέμβασης στην ενεργειακή κρίση. Αν και δεν είναι σίγουρο ότι θα εφαρμοστεί, το γεγονός ότι βρίσκεται «στο τραπέζι» καταδεικνύει την ευαισθησία που υπάρχει στην κυβέρνηση απέναντι στο πολιτικό και κοινωνικό κόστος των συνεχών αυξήσεων στην ενέργεια.

Παράλληλα, η αναμενόμενη ενημερωτική εκστρατεία για τα νέα τιμολόγια υπογραμμίζει ότι η κυβέρνηση δεν επιδιώκει μόνο άμεση παρέμβαση, αλλά και αλλαγή συμπεριφορών και καλύτερη γνώση από τους καταναλωτές. Σε μια αγορά ρεύματος με αυξημένους κινδύνους και μεταβλητότητα, ο συνδυασμός μέτρων άμεσης στήριξης και μακροχρόνιας ενεργειακής εκπαίδευσης φαίνεται να αποτελεί το «πακέτο» που εξετάζεται.