Ιστορικό ρεκόρ: «Τσουνάμι» αιτήσεων συνταξιοδότησης

Στην Ελλάδα, η υποβολή αιτήσεων για συνταξιοδότηση έχει πάρει διαστάσεις «μαζικού κύματος». Οι αριθμοί δείχνουν ότι η φυγή στην σύνταξη δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο, αλλά τάση που σταδιακά κλιμακώνεται και τείνει να καταγράψει ιστορικά ρεκόρ. Ορισμένοι μιλούν ήδη για ένα «τσουνάμι» αιτήσεων που θα ξεπεράσει κάθε προηγούμενο – και στην πράξη, τα πρώτα στοιχεία του 2025 ενισχύουν αυτές τις εκτιμήσεις.

Η χρονολογική πορεία και τα στοιχεία

Για να κατανοήσουμε τη δυναμική της τρέχουσας κατάστασης, ας δούμε μερικά βασικά στοιχεία:

• Το 2024, οι αιτήσεις συνταξιοδότησης ξεπέρασαν τις 200.000, με εκτιμήσεις να τις τοποθετούν περίπου στις 197.228 νέες αιτήσεις.
• Πρόκειται για αύξηση σε σχέση με το 2023, και επιβεβαιώνει την τάση που έχει ξεκινήσει από τα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση.
• Το 2025, μέχρι τα μέσα της χρονιάς, έχουν ήδη υποβληθεί 97.334 αιτήσεις, γεγονός που καταδεικνύει ότι η χρονιά έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να σπάσει κάθε ρεκόρ.
• Κατά τον Ιούλιο του 2025, οι αιτήσεις είχαν φτάσει τις 123.000, με μέσο όρο περίπου 17.500 αιτήσεις το μήνα.
• Αν ο ρυθμός αυτός διατηρηθεί, εκτιμάται ότι οι συνολικές αιτήσεις για το 2025 θα ξεπεράσουν τις 200.000, ίσως και να αγγίξουν τις 220.000.
• Η τάση αυτή δεν είναι καινούργια: το 2021 και το 2022 ήταν χρόνια με ιδιαίτερα υψηλό αριθμό αιτήσεων (περί τα 212.151 και 211.133 αντίστοιχα).

Από αυτά τα στοιχεία προκύπτει ότι βρισκόμαστε σε μια φάση όπου ο όγκος των αιτήσεων έχει ήδη φτάσει σε επίπεδα ιστορικών κορυφών και υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να τις υπερβεί.

Ποιοι «σπεύδουν» και γιατί

Δεν είναι όλοι οι ασφαλισμένοι στην ίδια θέση – ορισμένες κατηγορίες επιταχύνουν τις αιτήσεις τους περισσότερο:

1. Ασφαλισμένοι με ώριμα δικαιώματα
   Πολλοί βιάζονται να κατοχυρώσουν το δικαίωμα συνταξιοδότησης πριν από πιθανές αλλαγές στα όρια ηλικίας. Ιδιαίτερα όσοι πλησιάζουν στην ηλικία ή στα έτη ασφάλισης που απαιτούνται, θέλουν να «κλειδώσουν» το δικαίωμα όσο είναι οι ισχύουσες διατάξεις.
2. Ανησυχία για μελλοντικές αυξήσεις ορίων ηλικίας
   Ένα από τα «δημογραφικά όπλα» που συζητούνται έντονα είναι η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027, προσαρμοσμένα στο προσδόκιμο ζωής. Ο φόβος ότι τα δικαιώματα μπορεί να γίνουν σκληρότερα λειτουργεί ως καταλύτης για πολλούς να υποβάλουν αίτηση νωρίτερα.
3. Αλλαγές στον τρόπο αναπροσαρμογής των αποδοχών και συντάξιμων στοιχείων
   Υπάρχει ανησυχία ότι οι συντάξιμες αποδοχές (μισθοί παλαιών ετών) ενδέχεται να σταματήσουν να τιμαριθμοποιούνται με τον τρόπο που γινόταν ως τώρα, ή να υπολογίζονται σύμφωνα με πιο «σφιχτά» κριτήρια.
   Επίσης, προωθείται η αλλαγή του τρόπου αύξησης των συντάξεων — από τον πληθωρισμό προς το δείκτη μισθών — που για πολλούς θεωρείται πιο ευνοϊκό για περιστασιακές αποχωρήσεις μέσα στο 2026.
4. Εξαγορά χρόνου ασφάλισης / χρήση «τρυπών» στο σύστημα
   Κάποιοι ασφαλισμένοι κάνουν χρήση εξαγορών ετών για να συμπληρώσουν όρια (π.χ. 40 έτη ασφάλισης) και να μπορέσουν να συνταξιοδοτηθούν στο 62ο έτος, πριν από την πιθανή αναπροσαρμογή των κανόνων.

Προκλήσεις και πιέσεις στο σύστημα ασφάλισης

Η ραγδαία αύξηση των αιτήσεων δεν είναι χωρίς συνέπειες. Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης αντιμετωπίζει σοβαρές οργανωτικές, οικονομικές και διοικητικές προκλήσεις:

• Αυξημένες εκκρεμείς αιτήσεις: Παρά τις προσπάθειες των υπηρεσιών, πολλές αιτήσεις παραμένουν εκκρεμείς — είτε ως ληξιπρόθεσμες είτε επειδή λείπουν δικαιολογητικά.
• Υποχρηματοδότηση και προβλήματα ρευστότητας: Οι συντάξεις πρέπει να πληρώνονται, ενώ οι εισφορές και οι πόροι που απαιτούνται ενδέχεται να μην επαρκούν, ειδικά σε περιόδους μαζικής αποχώρησης.
• Διοικητικό κόστος και φόρτος εργασίας: Ο ΕΦΚΑ (και τα συστήματα του e‑ΕΦΚΑ) πρέπει να ανταποκριθούν σε πολύ μεγαλύτερο όγκο αιτήσεων και ελέγχων, εντός συγκεκριμένων προθεσμιών και με αξιοπιστία.

Επιπτώσεις για τους ασφαλισμένους

Για τον μέσο πολίτη που υποβάλλει (ή σχεδιάζει να υποβάλει) αίτηση συνταξιοδότησης, υπάρχουν αρκετά κρίσιμα ζητήματα:

• Χρόνος απονομής: Η καθυστέρηση στην έκδοση απόφασης μπορεί να επηρεάσει το χρονικό διάστημα που θα λάβει σύνταξη — δηλαδή, αν υπάρξει καθυστέρηση, ορισμένα μερίσματα ενδέχεται να χαθούν ή να καθυστερήσουν.
• Ύψος σύνταξης: Αν οι κανόνες αναπροσαρμογής αλλάξουν ή αν παγώσουν παλαιές αποδοχές, το τελικό ποσό της σύνταξης ενδέχεται να επηρεαστεί.
• Ανασφάλεια για το μέλλον: Το αίσθημα ότι «πρέπει να φύγω τώρα γιατί μετά θα είναι πιο δύσκολα» – δηλαδή ότι οι όροι θα γίνουν πιο σκληροί — επιτείνει την πίεση για πρόωρη απόφαση.

Προς το ρεκόρ — και μετά;

Η φετινή χρονιά δείχνει να ταξιδεύει προς ρεκόρ. Αν ο ρυθμός των αιτήσεων διατηρηθεί, ενδέχεται να ξεπεράσουμε τις 200.000 υποβολές και να αγγίξουμε τις 220.000.

Αλλά το κρίσιμο ερώτημα είναι: τι συμβαίνει μετά το 2025; Εάν η κυβέρνηση αποφασίσει να αλλάξει τους κανόνες των ορίων ηλικίας ή της αναπροσαρμογής των εισοδημάτων, τότε η τρέχουσα έξοδος μπορεί να θεωρηθεί ως η «τελευταία ευκαιρία» για πολλούς ασφαλισμένους. Εάν οι αλλαγές εφαρμοστούν από το 2027, είναι πολύ πιθανό ότι ο ρυθμός των αιτήσεων θα μειωθεί, αλλά δύσκολα θα επανέλθει σε επίπεδα «ήρεμου χρόνου».

Το κύμα των αιτήσεων συνταξιοδότησης δεν είναι συγκυριακό — είναι αποτέλεσμα συνδυασμού νομοθετικών προβλέψεων, δημογραφικών πιέσεων και πολιτικών επιλογών. Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη καμπή του ασφαλιστικού της συστήματος: είτε θα καταφέρει να ανταποκριθεί στη μεγάλη πρόκληση, είτε θα αντιμετωπίσει προβλήματα στο μέτωπο των εκκρεμοτήτων, της οικονομικής βιωσιμότητας και της εμπιστοσύνης των ασφαλισμένων.