Νέες εκλογές στους Δήμους και τις Περιφέρειες: Τι αλλάζει
Το Υπουργείο Εσωτερικών, με τον νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, εισάγει σημαντικές αλλαγές στον τρόπο εκλογής δημάρχων και περιφερειαρχών, στη σύνθεση των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων, καθώς και στη διαδικασία της ψηφοφορίας. Το προσχέδιο, που έχει ήδη αποσταλεί στην ΚΕΔΕ από τον υπουργό Θ. Λιβάνιο, θα συμπληρωθεί πριν την κατάθεση του τελικού κειμένου με άρθρα που αφορούν τα Νομικά Πρόσωπα και το ύψος των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (Κ.Α.Π.) για Δήμους και Περιφέρειες.
Εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών: όριο 42% και δεύτερο στάδιο
Ο νέος Κώδικας διατηρεί το κρίσιμο ποσοστό του 42% + 1 ψήφο για την εκλογή δημάρχων και περιφερειαρχών από τον πρώτο γύρο, μειωμένο ελαφρώς σε σχέση με το προηγούμενο 43%. Δεν προβλέπεται πλέον ξεχωριστός δεύτερος γύρος. Αν κανένας συνδυασμός δεν επιτύχει το όριο, ενεργοποιείται το δεύτερο στάδιο προσμέτρησης, στο οποίο υπολογίζονται και οι εναλλακτικές ψήφοι που έχουν δηλώσει οι ψηφοφόροι για δεύτερο συνδυασμό.
Στο δεύτερο στάδιο:
-
Συμμετέχουν οι συνδυασμοί που ισοψήφησαν στην πρώτη θέση ή, σε περίπτωση ισοψηφίας για τη δεύτερη θέση, ο πρώτος σε ψήφους συνδυασμός και όλοι οι ισοψηφήσαντες στη δεύτερη θέση.
-
Αθροίζονται οι εναλλακτικές ψήφοι από τα ψηφοδέλτια των συνδυασμών που δεν προκρίνονται.
-
Ο συνδυασμός που συγκεντρώνει την πλειοψηφία στο δεύτερο στάδιο ανακηρύσσεται επιτυχών. Αν υπάρχει ισοψηφία στην πρώτη θέση, διενεργείται δημόσια κλήρωση από το αρμόδιο δικαστήριο.
-
Ο επικεφαλής του επιτυχόντος συνδυασμού εκλέγεται δήμαρχος ή περιφερειάρχης, ενώ οι υπόλοιποι συνδυασμοί που έλαβαν έστω μία έδρα θεωρούνται επιλαχόντες και εκπροσωπούνται στο συμβούλιο.
Ηλεκτρονική ψηφοφορία στους Δήμους
Ο νέος Κώδικας εισάγει και τη δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Η διαδικασία θα επιτρέπει στους πολίτες να ψηφίζουν μέσω ασφαλούς ηλεκτρονικής πλατφόρμας, διασφαλίζοντας:
-
την εγκυρότητα και ακεραιότητα της ψήφου,
-
την απλούστευση της διαδικασίας και την εξοικονόμηση χρόνου,
-
μεγαλύτερη προσβασιμότητα για τους πολίτες που δυσκολεύονται να μεταβούν στα εκλογικά κέντρα.
Η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα εφαρμοστεί παράλληλα με την παραδοσιακή δια ζώσης, διασφαλίζοντας τη συμμετοχή όλων των πολιτών.
Μέλη Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων
Ο νέος Κώδικας καθορίζει επίσης τον αριθμό των μελών στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, ώστε να εξασφαλίζεται αναλογική και αποτελεσματική εκπροσώπηση. Σύμφωνα με τις διατάξεις:
-
Το μέγεθος των συμβουλίων προσαρμόζεται στον πληθυσμό κάθε Δήμου και Περιφέρειας.
-
Όλοι οι συνδυασμοί που λαμβάνουν έστω μία έδρα συμμετέχουν στη σύνθεση των συμβουλίων, διασφαλίζοντας την εκπροσώπηση και των μικρότερων συνδυασμών.
-
Η κατανομή των εδρών γίνεται με βάση τη σχετική πλειοψηφία και λαμβάνονται υπόψη οι σταυροί προτίμησης των ψηφοφόρων, ώστε η αναλογία ψήφων-εδρών να αντικατοπτρίζει όσο το δυνατόν πιστότερα τη βούληση των πολιτών.
Σημασία του νέου πλαισίου
Οι αλλαγές στοχεύουν στη συνδυασμένη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αντιπροσωπευτικότητας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το πλαφόν του 42% επιτρέπει σαφή ανάδειξη των δημάρχων και περιφερειαρχών, το δεύτερο στάδιο προσμέτρησης διασφαλίζει δίκαιη κατανομή των εναλλακτικών ψήφων, ενώ η ηλεκτρονική ψηφοφορία διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών. Παράλληλα, η σαφής πρόβλεψη για τον αριθμό των μελών των συμβουλίων ενισχύει την αναλογική εκπροσώπηση και την αποτελεσματική λειτουργία των δημοτικών και περιφερειακών αρχών.
Συνολικά, ο νέος Κώδικας δημιουργεί ένα εκλογικό και διοικητικό πλαίσιο που συνδυάζει σαφή κανόνες, δίκαιη εκπροσώπηση και σύγχρονες ψηφιακές διαδικασίες, με στόχο την ενίσχυση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών.
M.M.
