Κατώτατος μισθός 2026: Μεγάλο στοίχημα για εργαζομένους και επιχειρήσεις – Πληθωρισμός, κόστος ζωής και ανταγωνιστικότητα οι παράγοντες που διαμορφώνουν τον κατώτατο μισθό της επόμενης διετίας
Ο κατώτατος μισθός αποτελεί κάθε χρόνο έναν από τους κεντρικότερους άξονες της δημόσιας συζήτησης, καθώς επηρεάζει άμεσα εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους αλλά και τη συνολική δυναμική της οικονομίας. Καθώς η χώρα οδεύει προς το 2026, το ζήτημα επανέρχεται στο προσκήνιο με νέα δεδομένα, νέες απαιτήσεις και μια σειρά από ανοιχτά ερωτήματα σχετικά με το πώς πρέπει να διαμορφωθεί η πολιτική αμοιβών στη μεταμνημονιακή και μεταπανδημική εποχή.
Η συζήτηση για τον κατώτατο μισθό του 2026 ξεκινά από μια πραγματικότητα: το κόστος ζωής έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, με τους δείκτες τιμών σε ενέργεια, στέγαση και βασικά αγαθά να παραμένουν υψηλότεροι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Παράλληλα, η οικονομική ανάπτυξη εμφανίζει θετικές αλλά όχι σταθερές τάσεις, ενώ η αγορά εργασίας βρίσκεται σε μια σύνθετη ισορροπία, με ανεργία που υποχωρεί μεν, αλλά εξακολουθεί να διατηρείται σε διψήφια ποσοστά σε αρκετές περιφέρειες.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η κυβέρνηση, οι εργοδοτικοί φορείς και τα συνδικάτα καλούνται να συμφωνήσουν σε έναν νέο κατώτατο μισθό που να αντανακλά τόσο τις ανάγκες των εργαζομένων όσο και τις αντοχές της οικονομίας. Σύμφωνα με οικονομολόγους που παρακολουθούν τις εξελίξεις στην ελληνική αγορά, το debate για το 2026 είναι πιο σύνθετο από ποτέ: από τη μία, υπάρχει η πίεση για ουσιαστική αύξηση που θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα, ενώ από την άλλη, επιχειρήσεις –ιδιαίτερα μικρές και μεσαίες– προειδοποιούν ότι μια μεγάλη αύξηση θα επιβαρύνει δυσανάλογα το λειτουργικό τους κόστος.
Η συζήτηση ενισχύεται και από τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Η ΕΕ έχει θέσει σε πλήρη εφαρμογή την Οδηγία για τους Επαρκείς Κατώτατους Μισθούς, η οποία προβλέπει ότι οι χώρες–μέλη θα πρέπει να καθορίζουν το κατώτατο επίπεδο αμοιβών με βάση αντικειμενικά και προβλέψιμα κριτήρια. Το 2026 θα είναι χρονιά–κλειδί για την αξιολόγηση της εφαρμογής της οδηγίας, κάτι που πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι θα επηρεάσει το εύρος της αύξησης στην Ελλάδα. Ειδικά σε ένα περιβάλλον όπου η σύγκλιση με τους μισθούς άλλων χωρών της ΕΕ παραμένει ζητούμενο, ο κατώτατος μισθός καλείται να παίξει ρόλο-εργαλείο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής συνοχής.
Από την πλευρά των εργαζομένων, τα συνδικάτα επιμένουν πως ο νέος κατώτατος μισθός πρέπει να είναι αρκετός για ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης, ιδίως σε μια περίοδο όπου ο πληθωρισμός έχει διαβρώσει το πραγματικό εισόδημα. Ζητούν, μάλιστα, μια αναπροσαρμογή που θα καλύπτει πλήρως τις απώλειες των προηγούμενων ετών και θα δίνει μια σταθερή βάση για βελτίωση της αγοραστικής δύναμης.
Οι εργοδοτικοί φορείς προσεγγίζουν το θέμα πιο συγκρατημένα. Υποστηρίζουν ότι μια νέα αύξηση πρέπει να συνδεθεί με την παραγωγικότητα, τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και την πραγματική πορεία της οικονομίας. Τονίζουν ότι σε περιφέρειες με χαμηλότερη οικονομική δραστηριότητα, μια υπερβολικά μεγάλη αύξηση μπορεί να οδηγήσει σε μείωση θέσεων εργασίας ή αύξηση της αδήλωτης απασχόλησης.
Μέσα σε αυτές τις διαφωνίες, οι ειδικοί επισημαίνουν πως το κρίσιμο δεν είναι μόνο το ύψος της αύξησης, αλλά και το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα γίνει. Για παράδειγμα, η παράλληλη ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών, η στόχευση σε κλάδους με ελλείψεις εργατικού δυναμικού και η σύνδεση μισθολογικής πολιτικής με επιδοτούμενες δράσεις παραγωγικότητας θα μπορούσαν να κάνουν σημαντική διαφορά.
Καθώς διαμορφώνεται η νέα πολιτική, η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα λεπτό ισοζύγιο: από τη μία, πρέπει να προστατεύσει τους εργαζόμενους και να διασφαλίσει ότι ο κατώτατος μισθός ακολουθεί το πραγματικό κόστος ζωής· από την άλλη, πρέπει να αποφύγει κινήσεις που θα πιέσουν τις επιχειρήσεις σε μια περίοδο όπου οι επενδύσεις είναι κρίσιμες για την ανάπτυξη.
Το βέβαιο είναι πως το 2026 θα αποτελέσει κομβική χρονιά για την οικονομική και κοινωνική πολιτική του κατώτατου μισθού. Με τις πιέσεις της πραγματικής οικονομίας να αυξάνονται και τις ανάγκες των εργαζομένων να εντείνονται, η τελική απόφαση δεν θα έχει μόνο οικονομικές, αλλά και κοινωνικές προεκτάσεις. Και καθώς η συζήτηση κορυφώνεται, ένα πράγμα γίνεται σαφές: ο καθορισμός του κατώτατου μισθού για το 2026 δεν είναι απλώς μια τεχνική ρύθμιση· είναι μια πολιτική επιλογή που θα καθορίσει την ποιότητα ζωής, την ανταγωνιστικότητα και την κοινωνική συνοχή της χώρας τα επόμενα χρόνια.
Μ.Μ.
