Φορολογικά τεκμήρια: Τέλος χρόνου για γονικές παροχές – Πώς οι γονικές παροχές και οι δωρεές μπορούν να καλύψουν τα τεκμήρια διαβίωσης και να αποτρέψουν υπερβολική φορολογία

Με την ολοκλήρωση ενός ακόμα έτους, πολλοί φορολογούμενοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την υποχρέωση να δηλώσουν την περιουσιακή τους κατάσταση, προκειμένου να αποφύγουν την επιβολή άδικων ή υπερβολικών φόρων. Ένα από τα πιο συχνά θέματα που προκαλεί απορίες και ανησυχία είναι η κάλυψη των τεκμηρίων διαβίωσης μέσω γονικών παροχών και δωρεών, μια διαδικασία που απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και καλή γνώση της ισχύουσας νομοθεσίας.

Τα τεκμήρια διαβίωσης, τα οποία θεσπίστηκαν για να υπολογίζεται η φορολογητέα ύλη με βάση τον τρόπο ζωής και όχι μόνο το εισόδημα, έχουν αποτελέσει εδώ και χρόνια αντικείμενο έντονης συζήτησης. Πρόκειται για εκτιμήσεις της φορολογικής αρχής για το ύψος των δαπανών ενός νοικοκυριού, οι οποίες σε περίπτωση που υπερβαίνουν το δηλωθέν εισόδημα, μπορεί να οδηγήσουν σε πρόσθετο φόρο. Τα πιο γνωστά τεκμήρια περιλαμβάνουν έξοδα για αυτοκίνητο, ακίνητη περιουσία, σπουδές, ενοίκιο και γενικότερα τον τρόπο ζωής.

Η ελληνική νομοθεσία δίνει όμως τη δυνατότητα στους φορολογούμενους να καλύψουν εν μέρει ή εξ ολοκλήρου τα τεκμήρια αυτά μέσω γονικών παροχών ή δωρεών. Οι γονικές παροχές αποτελούν μεταβιβάσεις χρηματικών ποσών ή περιουσιακών στοιχείων από γονείς σε παιδιά, ενώ οι δωρεές μπορούν να γίνουν και μεταξύ άλλων συγγενών ή προσώπων. Ο σκοπός αυτών των διαδικασιών είναι διττός: αφενός η στήριξη της νέας γενιάς στην απόκτηση ακινήτων ή άλλων σημαντικών στοιχείων περιουσίας και αφετέρου η νομιμοποίηση της κάλυψης των τεκμηρίων ώστε να αποφευχθεί η επιβολή άδικων φόρων.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, για να είναι αποτελεσματική η χρήση γονικών παροχών ή δωρεών στην κάλυψη των τεκμηρίων, απαιτείται ακριβής τεκμηρίωση και έγκαιρη δήλωση στην εφορία. Οι φορολογούμενοι πρέπει να γνωρίζουν ότι οι παροχές αυτές δεν αφαιρούνται αυτόματα από τα τεκμήρια, αλλά απαιτείται η υποβολή σχετικής δήλωσης στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ). Η δήλωση αυτή επιτρέπει στην εφορία να γνωρίζει την πηγή των κεφαλαίων που χρησιμοποιήθηκαν για την κάλυψη των τεκμηρίων και αποτρέπει την επιβολή αδικαιολόγητων φόρων.

Η προθεσμία για την υποβολή των δηλώσεων γονικών παροχών και δωρεών που αφορούν την κάλυψη των τεκμηρίων πλησιάζει στο τέλος του έτους. Η καθυστέρηση ή η μη υποβολή της δήλωσης μπορεί να οδηγήσει σε πρόσθετους φόρους και πρόστιμα, καθώς η εφορία θεωρεί ότι τα τεκμήρια καλύπτονται από ιδία κεφάλαια του φορολογούμενου. Σύμφωνα με τους λογιστές, είναι κρίσιμο οι γονικές παροχές και οι δωρεές να δηλωθούν πριν τη λήξη της προθεσμίας, ώστε να αποφευχθούν δυσάρεστες εκπλήξεις κατά τον έλεγχο της φορολογικής δήλωσης.

Ένα ακόμη σημαντικό σημείο αφορά τη σωστή αξιολόγηση των ποσών που μεταβιβάζονται. Οι φορολογούμενοι πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι οι γονικές παροχές και οι δωρεές υπόκεινται σε ειδικό φόρο, με συντελεστές που εξαρτώνται από τη συγγένεια μεταξύ δωρητή και λήπτη και το ύψος του μεταβιβαζόμενου κεφαλαίου. Συνεπώς, η επιλογή της στρατηγικής μεταβίβασης κεφαλαίων απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό ώστε να είναι οικονομικά συμφέρουσα και ταυτόχρονα να καλύπτει τα τεκμήρια διαβίωσης χωρίς να δημιουργεί επιπλέον φορολογική επιβάρυνση.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη διόρθωση εκ των υστέρων. Η συνεργασία με λογιστές ή φοροτεχνικούς εξασφαλίζει ότι οι δηλώσεις γονικών παροχών και δωρεών υποβάλλονται σωστά και ότι οι φορολογούμενοι επωφελούνται πλήρως από τις διατάξεις της νομοθεσίας. Παράλληλα, η σωστή ενημέρωση αποτρέπει τον κίνδυνο να θεωρηθεί η μεταβίβαση κεφαλαίων ως προσπάθεια φοροαποφυγής, γεγονός που θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρές κυρώσεις.

Η έγκαιρη δήλωση των γονικών παροχών και δωρεών για την κάλυψη των τεκμηρίων αποτελεί μια πρακτική που προστατεύει τόσο την οικονομική κατάσταση των φορολογούμενων όσο και τη νομιμότητα των φορολογικών τους δηλώσεων. Καθώς η προθεσμία πλησιάζει, η σωστή προετοιμασία και η ενημέρωση από ειδικούς μπορούν να αποτρέψουν δυσάρεστες εκπλήξεις και να εξασφαλίσουν ότι οι φορολογούμενοι θα πληρώσουν μόνο τους φόρους που πραγματικά τους αναλογούν.

Σε κάθε περίπτωση, οι γονικές παροχές και οι δωρεές δεν αποτελούν μόνο ένα εργαλείο φορολογικής διαχείρισης, αλλά και μια έμπρακτη στήριξη στις νέες γενιές, που μπορεί να διευκολύνει την απόκτηση σπιτιού, την εκπαίδευση ή την κάλυψη άλλων σημαντικών δαπανών. Η σωστή αξιοποίηση τους συνδέει την οικογενειακή αλληλεγγύη με τη φορολογική νομιμότητα, εξασφαλίζοντας ένα δίκαιο και λογικό φορολογικό περιβάλλον για όλους τους πολίτες.

Η φετινή προθεσμία για τις δηλώσεις γονικών παροχών και δωρεών λήγει στα τέλη Δεκεμβρίου, γεγονός που καθιστά επιτακτική την άμεση δράση για όσους δεν έχουν ήδη προβεί στις απαραίτητες ενέργειες. Η καθυστέρηση μπορεί να κοστίσει ακριβά, καθώς τα τεκμήρια, αν δεν καλυφθούν με τεκμηριωμένο τρόπο, θα θεωρηθούν υπερβάλλοντα και θα επιβαρύνουν σημαντικά το φορολογητέο εισόδημα.

Σε μια περίοδο που η οικονομική επιβάρυνση των νοικοκυριών είναι ήδη σημαντική, η σωστή χρήση των γονικών παροχών και δωρεών μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό μέσο για την αποφυγή υπερβολικών φόρων και την εξασφάλιση μιας δίκαιης φορολογικής αντιμετώπισης, συνδέοντας φορολογική ευθύνη και οικογενειακή αλληλεγγύη με τον πιο πρακτικό και νόμιμο τρόπο.

Μ.Μ.