Ευλογιά αιγοπροβάτων: Καμπανάκι κινδύνου για τη Δυτική Μακεδονία – Σποραδικά κρούσματα, τεράστιο κόστος εγκλεισμού και η αναμονή για ενισχύσεις δοκιμάζουν τις αντοχές των παραγωγών
Τοπικοί φορείς και παραγωγοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου
– «Δεν υπάρχουν αποθεματικά, ούτε χρόνος για χάσιμο»
Η εξάπλωση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων έχει προκαλέσει σοβαρούς τριγμούς στον πρωτογενή τομέα σε ολόκληρη τη χώρα, με τη Δυτική Μακεδονία να βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Αν και η κατάσταση στην περιοχή χαρακτηρίζεται ως «ελεγχόμενη», τα σποραδικά κρούσματα που καταγράφονται, σε συνδυασμό με το τεράστιο κόστος καραντίνας και απώλειας παραγωγής, έχουν οδηγήσει τους κτηνοτρόφους σε απόγνωση. Οι διαφωνίες γύρω από το εμβολιαστικό πρόγραμμα και οι καθυστερήσεις στις αποζημιώσεις εντείνουν την ανασφάλεια και δημιουργούν σοβαρά ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα της κρατικής διαχείρισης.
Η ασθένεια και οι επιπτώσεις στην τοπική οικονομία
Η ευλογιά των αιγοπροβάτων δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, όμως η πρόσφατη έξαρση και η αδυναμία περιορισμού της αναδεικνύουν τις χρόνιες παθογένειες του συστήματος. Στη Δυτική Μακεδονία, οι τοπικές αρχές προσπαθούν να κρατήσουν την ασθένεια υπό έλεγχο, όμως η απειλή είναι διαρκής. Ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης, Πασχάλης Χαρούμενος, εξέφρασε την αγωνία των παραγωγών με αριθμούς που σοκάρουν: το κόστος καραντίνας για μία μονάδα με 300 πρόβατα μπορεί να ξεπεράσει τις 27.000 ευρώ για τρίμηνο εγκλεισμό.
Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οι μικρομεσαίοι κτηνοτρόφοι – που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της τοπικής παραγωγής – οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια σε οικονομική κατάρρευση. Χωρίς αποθέματα και χωρίς άμεση οικονομική ενίσχυση, πολλοί δεν θα καταφέρουν να επιβιώσουν τον χειμώνα.
Αποζημιώσεις με το… σταγονόμετρο
Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ανακοίνωσε πρόσφατα ότι προχωρά στη δεύτερη φάση των ενισχύσεων για τις θανατώσεις ζώων, με συνολική χρηματοδότηση 22 εκατ. ευρώ, από τα οποία τα 10 εκατ. διανέμονται άμεσα στις Περιφέρειες. Ωστόσο, η ανακοίνωση αυτή δεν ικανοποίησε τους κτηνοτρόφους, καθώς πολλοί παραμένουν απλήρωτοι για μήνες.
Η αποζημίωση για κάθε ζώο κυμαίνεται από 220 έως 250 ευρώ, ενώ για τις ζωοτροφές προβλέπεται κλιμακωτή ενίσχυση από 6 έως 14 ευρώ ανά ζώο, ανάλογα με τη διάρκεια καραντίνας. Αυτά τα ποσά όμως, όπως επισημαίνει και η περιφέρεια, δεν επαρκούν για να καλύψουν τις πραγματικές απώλειες.
Η Δυτική Μακεδονία, μια κατεξοχήν κτηνοτροφική περιοχή με έντονη παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, βρίσκεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση. Χωρίς στήριξη από το κράτος και την Ε.Ε., ολόκληρος ο παραγωγικός ιστός απειλείται με κατάρρευση.
Ο διχασμός για τον εμβολιασμό
Ένα ακόμη σημείο έντονης αντιπαράθεσης αποτελεί η προοπτική ενεργοποίησης εμβολιαστικού προγράμματος. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ) εκφράζει σοβαρές επιφυλάξεις και ζητά ενίσχυση των μέτρων βιοασφάλειας αντί για εμβολιασμό, τονίζοντας ότι οι παρανομίες και οι καθυστερήσεις έχουν οξύνει την κατάσταση. Από την άλλη πλευρά, κτηνοτρόφοι και η Περιφέρεια Θεσσαλίας επιμένουν στην ανάγκη για άμεση εφαρμογή προγράμματος εμβολιασμού με εγκεκριμένα εμβόλια της Ε.Ε., υποστηρίζοντας ότι η στρατηγική εκρίζωσης απέτυχε.
Στη Δυτική Μακεδονία, οι φωνές υπέρ του εμβολιασμού αυξάνονται. Οι τοπικοί φορείς, αν και πιο επιφυλακτικοί αρχικά, αρχίζουν να βλέπουν τον εμβολιασμό ως αναγκαίο βήμα για να προστατευτεί το ζωικό κεφάλαιο και να αποφευχθούν νέες θανάτωσεις.
Πολιτική αδράνεια και η ανάγκη για εθνικό σχέδιο
Η κατάσταση έχει φτάσει σε σημείο όπου ακόμη και οι πιο μετριοπαθείς ζητούν ριζική αλλαγή πολιτικής. Οι κτηνοτρόφοι ζητούν όχι μόνο αποζημιώσεις, αλλά και ένα συνολικό εθνικό σχέδιο με διαφάνεια, επιστημονική τεκμηρίωση και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
Η επιστολή των κτηνοτρόφων του νομού Σερρών προς τον πρωθυπουργό είναι ενδεικτική του μεγέθους της κρίσης και της απώλειας εμπιστοσύνης στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Οι απειλές για κινητοποιήσεις δεν είναι απλώς μια τακτική πίεσης – είναι κραυγή απόγνωσης ενός κλάδου που νιώθει ότι έχει εγκαταλειφθεί.
Ένα κρίσιμο σταυροδρόμι για τη Δυτική Μακεδονία
Η κτηνοτροφία της Δυτικής Μακεδονίας δεν βρίσκεται απλώς μπροστά σε μια κρίση. Βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής. Η απουσία συντονισμένης δράσης, η γραφειοκρατική αδράνεια και οι καθυστερήσεις στη λήψη αποφάσεων έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό μείγμα. Αν η κυβέρνηση δεν προχωρήσει άμεσα σε ενεργοποίηση προγράμματος εμβολιασμού, πλήρη αποζημίωση των πληγέντων και ουσιαστική ενίσχυση των μέτρων πρόληψης, τότε το μέλλον της κτηνοτροφίας στη Δυτική Μακεδονία – και κατ’ επέκταση στην υπόλοιπη χώρα – θα είναι εξαιρετικά δυσοίωνο.
Οι τοπικές κοινωνίες, οι περιφέρειες και οι παραγωγοί δεν μπορούν να σηκώσουν μόνοι τους το βάρος μιας τέτοιας πανελλαδικής κρίσης. Είναι η ώρα για πολιτική βούληση, άμεσες αποφάσεις και υπεύθυνη επιστημονική καθοδήγηση. Αλλιώς, κινδυνεύουμε να χάσουμε όχι μόνο ζωικό κεφάλαιο, αλλά και την αξιοπιστία ενός ολόκληρου παραγωγικού τομέα.
