Σπριντ για να κλείσει η παραχώρηση της Εγνατίας Οδού ως το τέλος του 2025

Πέρασε την πόρτα του Ελεγκτικού Συνεδρίου η τροποποίηση της σύμβασης παραχώρησης της Εγνατίας Οδού, προκειμένου να ξεπεραστεί ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια».

Για να ξεκολλήσει η παράδοση του άξονα στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis Projects, ανατίθεται στον παραχωρησιούχο η απαραίτητη πιστοποίηση για τις πάνω από 60 σήραγγες.

Στόχος είναι η έναρξη της παραχώρησης εντός του έτους, ώστε να μπει στα ταμεία το τίμημα των 1,35 δισ. ευρώ, χωρίς να αποκλείεται όμως να φτάσουμε στις αρχές του 2026.

Η πιστοποίηση των σηράγγων της Εγνατίας Οδού αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή καθυστέρησης για την 35ετή παραχώρηση. Μέσα στα οκτώ χρόνια, που διαρκεί το «σήριαλ» της Εγνατίας Οδού, έχουν ξεπεραστεί ουκ ολίγα εμπόδια.

Από το πολιτικό κατενάτσιο στα χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, παρότι η ίδια ξεκίνησε τον διαγωνισμό μέσω του τότε ΤΑΙΠΕΔ, καθώς η παραχώρηση της Εγνατίας αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση, ως τις αντιδράσεις για τους σταθμούς διοδίων. Όμως, το ζήτημα των σηράγγων αποδεικνύεται το πιο απαιτητικό και δυσκίνητο.

Αν και αποτελεί αναβλητική αίρεση της σύμβασης, δεν έχει συντελεστεί σοβαρή πρόοδος ακόμα και ενάμιση χρόνο μετά την υπογραφή της σύμβασης με το ανάδοχο σχήμα της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με τη γαλλική EgisProjects.

Όπως εξήγησε, εχθές, στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, ο υφυπουργός Υποδομών, Νίκος Ταχιάος, «η υποχρέωση κατάταξης των σηράγγων ανήκει στην Εγνατία Οδός ΑΕ. Προχώρησε πολύ αργά και έχει αφήσει εκκρεμότητες».

Υπογράμμισε, μάλιστα, πως η παραχώρηση πρέπει να προχωρήσει, διότι η Εγνατία Οδός χρήζει άμεσων παρεμβάσεων αναβάθμισης, καθώς έχει «ουσιώδεις ποιοτικές διαφορές» από τους υπόλοιπους αυτοκινητοδρόμους της χώρας, που λειτουργούν όλοι μέσω συμβάσεων παραχώρησης.

Σημειώνεται ότι 20 και πλέον χρόνια από την κατασκευή του, στον αυτοκινητόδρομο των 658 χλμ., που με τις συνδέσεις ξεπερνά τα 900 χλμ., δεν έχει γίνει ποτέ βαριά συντήρηση.

Ο παραχωρησιούχος θα αναβαθμίσει και τους τρεις κάθετους άξονες, που θα εξυπηρετούν τις συνδέσεις με Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Βουλγαρία, για τους οποίους ο κ. Ταχιάος σημείωσε ότι είναι σημαντικοί τόσο για την οικονομία, όσο και την ασφάλεια της Βόρειας Ελλάδας.

Αυτοί περιλαμβάνονται στις υποχρεωτικές επενδύσεις της πρώτης πενταετίας, συνολικού ύψους 420 εκατ. ευρώ, ενώ προβλέπεται ότι καθ’ όλη τη διάρκεια της παραχώρησης θα εκτελεστούν εργασίες, συνολικού κόστους 1,8 δισ. ευρώ.

Πού κολλάνε τα τούνελ;

Η κατάταξη των σηράγγων στην κατηγορία πιστοποίησης Ε για όσες έχουν μήκος άνω των 500 μέτρων, σύμφωνα με τις προβλέψειςι του Προεδρικού Διατάγματος (2007), που ενσωματώνει την ευρωπαϊκή οδηγία για τις ελάχιστες απαιτήσεις ασφάλειας στις σήραγγες του διευρωπαϊκού οδικού δικτύου. Αυτές στην Εγνατία Οδό ξεπερνούν τις 60.

Το ΤΑΙΠΕΔ είχε προχωρήσει σε μία μελέτη, η οποία προσδιόρισε κατ’ εκτίμηση τις εργασίες που θα πρέπει να γίνουν σε ορισμένες από τις σήραγγες που δεν είχαν αδειοδοτηθεί προ του 2007. Προέβλεπε, μάλιστα, ότι ορισμένες πρόσθετες εργασίες θα τις έκανε η εταιρεία που έχει αναλάβει τη συντήρηση του άξονα, δηλαδή σήμερα το σχήμα ΤΕΡΝΑ-INTRAKAT (νυν AKTOR), όπως και έγινε.

Έβαλε όμως ο μελετητής και έναν αστερίσκο, όπως επισήμανε ο υφυπουργός, προκειμένου να μελετηθεί και η επιτελεστικότητα των ήδη εγκατεστημένων συστημάτων, τα οποία δεν ήταν εφικτό να μελετηθούν σε εκείνη την πρώτη φάση. Η σχετική μελέτη, που αποτελεί και αντικείμενο αξιολόγησης από τη Διοικητική Αρχή Σηράγγων, έχει ανατεθεί σε σύμβουλο του υπουργείου Υποδομών, υποβλήθηκε και θα συνοδεύει την τροποποίηση της σύμβασης.

Το κόστος για την πιστοποίηση των σηράγγων, το οποίο και θα πρέπει να καλυφθεί από το δημόσιο, δεν έχει οριστικοποιηθεί. Χθές, πάντως, ο ερωτών βουλευτής Μιχάλης Χουρδάκης το προσδιόρισε σε πάνω από 300 εκατ. ευρώ.

Στο «τελευταίο μίλι»

Προκειμένου να μην μείνει άλλο σε ακινησία η σύμβαση παραχώρησης, το ΤΑΙΠΕΔ προχώρησε σε μία πρόταση τροποποίησης της σύμβασης παραχώρησης, ώστε οι απαραίτητες εργασίες και διαδικασίες πιστοποίησης να τρέξουν από τον παραχωρησιούχο. Εφόσον ληφθεί το «πράσινο φως» του Ελεγκτικού Συνεδρίου, τότε η σύμβαση παραχώρησης μαζί με την τροποποίησή της θα πρέπει να σταλούν προς κύρωση στη Βουλή.

Πλησιάζοντας προς το κλείσιμο της διαδικασίας θα πρέπει να έχουν κλείσει και οι γραφειοκρατικές εκκρεμότητες της χρηματοδότησης. Ενώ θα πρέπει να υπάρξει και πολύ στενή συνεργασία μεταξύ του παραχωρησιούχου, του ομίλου AKTOR που συμμετέχει στη λειτουργία του άξονα και την είσπραξη των διοδίων, αλλά και της Εγνατίας Οδού ΑΕ, που έχει υπό τη διαχείρισή της τον αυτοκινητόδρομο από την πρώτη ημέρα της λειτουργίας του.

Αυτή μπορεί να αποδειχθεί μία δύσκολη εξίσωση, δεδομένου ότι απαιτεί δέσμευση και των τριών πλευρών. Όμως ειδικά στην περίπτωση της Εγνατία Οδός ΑΕ, δεν είναι αυτονόητο, καθώς «απειλείται» με οριστικό λουκέτο, μόλις ξεκινήσει η έναρξη της παραχώρησης. Η εταιρεία θα τεθεί σε καθεστώς εκκαθάρισης και οι μελέτες που τρέχει και τα έργα που επιβλέπει θα περάσουν σε άλλους φορείς.

Η νομοθετική ρύθμιση που θα καθορίσει την τύχη της αναμένεται, όπως είπε ο κ. Ταχιάος, να εισαχθεί στη Βουλή μαζί με τη σύμβαση παραχώρησης. Πάντως, σε προηγούμενη απάντησή του στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, είχε επισημάνει επί της ουσίας ότι σήμερα οι λόγοι ύπαρξης της δημόσιας εταιρείας Εγνατία Οδός ΑΕ παρέλκουν. Οι αντιδράσεις πάντως των εργαζομένων της εταιρείας, αλλά και φορέων της Βόρειας Ελλάδας, που βλέπουν η εποπτεία των έργων να συγκεντρώνεται και πάλι στην Αθήνα, είναι έντονες.

Αν και υπάρχουν, λοιπόν, αστάθμητοι παράγοντες που μπορεί να δημιουργήσουν εμπόδια, στόχος είναι η έναρξη της παραχώρησης να γίνει μέσα στον επόμενο μήνα. Εξάλλου, η είσπραξη του τιμήματος των 1,35 δις. ευρώ, έχει τοποθετηθεί στο τέταρτο τρίμηνο του 2025 και στον κρατικό προϋπολογισμό του 2026, που έχει κατατεθεί στη Βουλή. Ωστόσο, πηγές κοντά στη διαδικασία εκτιμούν ότι αυτό παραμένει δύσκολο, αν και όχι ανέφικτο.

www.businessdaily.gr