Κλείσιμο καταστημάτων ΕΛ.ΤΑ.: «Παγώνει» το σχέδιο Σκλήκα – Το Υπερταμείο υπερασπίζεται τη στροφή στις ταχυμεταφορές και το ηλεκτρονικό εμπόριο

Μετά τον αιφνιδιασμό που προκάλεσε το Υπερταμείο και η διοίκηση των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛ.ΤΑ.) με την ανακοίνωση του κλεισίματος 204 καταστημάτων, η κυβέρνηση επιχειρεί τώρα να διαχειριστεί τη σοβαρή πολιτική και κοινωνική ζημιά που προκάλεσε η απόφαση. Τα σχέδια του διευθύνοντος συμβούλου Γιώργου Σκλήκα «παγώνουν» για ένα τρίμηνο, διάστημα κατά το οποίο θα αναζητηθεί νέα στρατηγική για τη βιωσιμότητα του δικτύου, χωρίς να διαταραχθεί περαιτέρω η δημόσια εικόνα του οργανισμού.

Η απόφαση για το κλείσιμο των καταστημάτων, που αναρτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου, προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων τόσο εντός της κυβέρνησης όσο και στην περιφέρεια, όπου οι τοπικές κοινωνίες αιφνιδιάστηκαν από την προοπτική απώλειας των μοναδικών ταχυδρομικών σημείων εξυπηρέτησης. Κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ότι γνώριζαν τον γενικό σχεδιασμό περιορισμού του λειτουργικού κόστους, όχι όμως την ακριβή λίστα των 204 καταστημάτων. «Τη μάθαμε κι εμείς στις 29 Οκτωβρίου», ανέφερε χαρακτηριστικά μέλος της κυβέρνησης, αναγνωρίζοντας το επικοινωνιακό φιάσκο που προέκυψε.

Αιχμές Σκέρτσου προς Υπερταμείο – Τρίμηνο «διορθώσεων»

Η ένταση στο κυβερνητικό στρατόπεδο φάνηκε και από την ανάρτηση του υπουργού Επικρατείας, Άκη Σκέρτσου, ο οποίος έκανε λόγο για «αναγκαίο τρίμηνο συζητήσεων και παρεμβάσεων». Ο ίδιος επεσήμανε ότι η διοίκηση των δημόσιων οργανισμών, πέρα από τεχνοκρατική επάρκεια, απαιτεί «οξυμένη πολιτικότητα» – μια έμμεση αλλά σαφή αιχμή προς το Υπερταμείο και τη διοίκηση Σκλήκα.

«Το Υπερταμείο πρέπει να διδαχθεί από αυτή την υπόθεση», σημείωσε ο κ. Σκέρτσος, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η θεσμική ανεξαρτησία των εποπτευόμενων οργανισμών, όπως τα ΕΛ.ΤΑ., δεν μπορεί να σημαίνει και αποκοπή από την πολιτική πραγματικότητα.

Η κυβερνητική δυσφορία είναι εμφανής, καθώς το Υπερταμείο θεωρείται ότι ενήργησε χωρίς την απαραίτητη ενημέρωση του Μεγάρου Μαξίμου. Το «πάγωμα» των αποφάσεων, που προβλέπεται να διαρκέσει τουλάχιστον έως τις αρχές του επόμενου έτους, αποσκοπεί στο να δοθεί χρόνος για τον επανασχεδιασμό του πλάνου λειτουργίας του οργανισμού και την αναζήτηση συμβιβαστικής λύσης με τους τοπικούς φορείς.

Η δύσκολη εξίσωση της «καθολικής υπηρεσίας»

Το αρχικό σενάριο που προέβλεπε τη μετατροπή των ΕΛ.ΤΑ. σε έναν ευρύτερο μηχανισμό δημόσιας διοίκησης, ώστε να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του δικτύου, αποσύρθηκε προσωρινά λόγω του κινδύνου να θεωρηθεί κρατική ενίσχυση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εξετάστηκε ακόμη η δυνατότητα να στεγαστούν ταχυδρομικά καταστήματα σε δημοτικούς ή κοινοτικούς χώρους, με στόχο την εξυπηρέτηση παραμεθόριων και νησιωτικών περιοχών – ωστόσο, το σχέδιο κρίθηκε δύσκολο να υλοποιηθεί στο πλαίσιο της απελευθερωμένης αγοράς ταχυδρομικών υπηρεσιών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός έχει ζητήσει από τον υπουργό Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιο να καταρτίσει ένα νέο πλάνο δράσης που θα επιτρέπει τη διατήρηση βασικών υπηρεσιών σε απομακρυσμένες περιοχές, χωρίς να παραβιάζονται οι ευρωπαϊκοί κανόνες ανταγωνισμού. Η πρόταση του Σταύρου Μπένου για συνδυασμό λειτουργιών ΚΕΠ και ΕΛ.ΤΑ. αντιμετωπίζεται με επιφυλακτικότητα, καθώς οι υπάλληλοι των ταχυδρομείων διαχειρίζονται χρήματα και συναλλαγές – αρμοδιότητες που δεν διαθέτουν οι υπάλληλοι των ΚΕΠ.

Shop-in-shop και νέα στρατηγική

Ένα εναλλακτικό μοντέλο που βρίσκεται στο τραπέζι είναι η δημιουργία σημείων «shop-in-shop» – μικρών ταχυδρομικών θυρίδων μέσα σε δημοτικά ή κοινοτικά γραφεία, που θα μπορούσαν να λειτουργούν μέσω προσκλήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος προς ιδιώτες παρόχους. Το σχήμα αυτό, ωστόσο, ενέχει τον κίνδυνο κατακερματισμού των υπηρεσιών, καθώς θα μπορούσαν να δραστηριοποιηθούν πολλοί μικροί πάροχοι, διεκδικώντας μερίδιο του κόστους της καθολικής υπηρεσίας.

Το Υπερταμείο, από την πλευρά του, υπερασπίζεται τη στρατηγική του, υποστηρίζοντας ότι τα ΕΛ.ΤΑ. πρέπει να εστιάσουν εκεί όπου «χτυπά ο παλμός της αγοράς»: στις ταχυμεταφορές και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Όπως τονίζει, η επιλογή αυτή ήδη αποδίδει, καθώς ο Όμιλος ΕΛ.ΤΑ. ανέβηκε από την 5η θέση που κατείχε το 2019 στη 2η το 2024, κατακτώντας μερίδιο 13% στην αγορά ταχυμεταφορών.

Συνεργασίες και η επόμενη μέρα

Κρίσιμη θεωρείται και η συνεργασία με την Alpha Bank, που μπορεί να δώσει νέα πνοή στον οργανισμό. Καθώς οι τράπεζες περιορίζουν το φυσικό τους δίκτυο, τα ΕΛ.ΤΑ. μπορούν να αποτελέσουν μια αξιόπιστη εναλλακτική λύση για τραπεζικές συναλλαγές σε απομακρυσμένες περιοχές, αξιοποιώντας το εκτεταμένο τους δίκτυο – 843 φυσικά σημεία και 1.663 ταχυδρόμους πανελλαδικά.

Το στοίχημα πλέον για την κυβέρνηση και το Υπερταμείο είναι διπλό: να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη των πολιτών, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, και ταυτόχρονα να εξασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα ενός οργανισμού με ιστορία 200 ετών. Οι επόμενοι τρεις μήνες θα είναι καθοριστικοί – όχι μόνο για τα ΕΛ.ΤΑ., αλλά και για το πώς η κυβέρνηση θα καταφέρει να ισορροπήσει ανάμεσα στις επιταγές της αγοράς και στις ανάγκες της κοινωνίας.

Μ.Μ.