Συναγερμός στη Βουνάσια – Αρνητική γνωμοδότηση της Δ/νσης Δασών Γρεβενών
Κινητικότητα πολιτών και ειδικών κατά του έργου ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ στη θέση «Πετρωτός».
Η Ομάδα Πολιτών «ΣΩΣΤΕ ΤΗ ΒΟΥΝΑΣΙΑ» ζητεί αναστολή της αδειοδότησης — Προβληματισμοί για γεωτεχνικά, υδατικά και οικολογικά ζητήματα UNESCO Geopark και γεωλογική κληρονομιά στο επίκεντρο.
Γράφει ο Βασίλης Αντωναράκος
Έντονες αντιδράσεις πυροδότησε η δημοσιοποίηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για το φιλόδοξο έργο αντλησιοταμίευσης στη θέση «Πετρωτός» της Βουνάσιας (Δήμος Δεσκάτης).
Η τοπική Ομάδα Πολιτών «SAVE VOUNASIA – Σώστε τη Βουνάσια» ζητά άμεση αναστολή κάθε διαδικασίας αδειοδότησης, επικαλούμενη σοβαρούς κινδύνους για τη δημόσια ασφάλεια, την κτηνοτροφία, την υδροδότηση και τη μοναδική γεωλογική και βιολογική κληρονομιά της περιοχής.
Μετά τη δημοσιοποίηση της ΜΠΕ, πολίτες και φορείς της περιοχής εξέφρασαν έντονες επιφυλάξεις για την εκτεταμένη τεχνική επέμβαση (περί τα 3.500 στρέμματα έκταση, όπως αναφέρεται από την Ομάδα Πολιτών) που προτείνεται.
Η Ομάδα ζητά σαφείς απαντήσεις και τεκμηριωμένα μέτρα για τη διασφάλιση της κτηνοτροφικής παραγωγής, την υδροδότηση χωριών, την αποτροπή κατολισθήσεων και τη διαχείριση εκατομμυρίων κυβικών υλικών εκσκαφής.
Κύριες ανησυχίες που αναφέρονται στην ανακοίνωση των πολιτών
- Έλλειψη ειδικής μελέτης βοσκοϊκανότητας παρά την εξάρτηση της τοπικής οικονομίας από την κτηνοτροφία.
- Καταγεγραμμένο ενεργό ρήγμα υψηλού κινδύνου στην περιοχή (βάσει στοιχείων του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών) και ανεπαρκής πρόβλεψη μέτρων στην ΜΠΕ.
- Κίνδυνος επιβάρυνσης της υδροδότησης της κοινότητας της Παλιουριάς από τις επεμβάσεις στην περιοχή των πηγών.
- Μη επαρκώς τεκμηριωμένη διαχείριση των 6.000.000 κυβικών υλικών εκσκαφής (τόνοι φορτίων, θέσεις προσωρινής απόθεσης, επιπτώσεις στην οδική ασφάλεια, εκπομπές σκόνης/αιωρούμενων σωματιδίων).
- Μη αναλυτική εκτίμηση της επίπτωσης σε σημαντικό δασικό και ενδημικό πλούτο (αρκούδα, λύκος, ζαρκάδια, γερανοί κ.ά.).
Γεωλογική και παλαιοντολογική διάσταση
Η Βουνάσια και ευρύτερα το Γεωπάρκο Γρεβενών–Κοζάνης, ενταγμένο στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO από 21/4/2021, διαθέτουν παλαιότερα πετρώματα ηλικίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ετών, αποθέματα περιδοτίτη του μανδύα (Βούρινος), απολιθώματα (ρουδιστίτες) και μοναδικά ευρήματα παλαιοντολογίας (μεγάλων μαμούθ — χαυλιόδοντες μήκους 5,02 μ.).
Η Ομάδα Πολιτών επισημαίνει ότι τέτοιες γεωμορφές και πλούτος δεν νοούνται να θυσιαστούν σε ένα έργο μεγάλης κλίμακας που θα αλλοιώσει οριστικά το γεωλογικό τοπίο.
Στάση των ειδικών
Ο Δρ. περιβαλλοντολόγος καθηγητής Β. Λύκος, ύστερα από πρόσκληση της Ομάδας Πολιτών, σε ενημερωτική και άκρως ενδιαφέρουσα επιστημονική ομιλία του, τόνισε την ανάγκη ανεξάρτητων γεωτεχνικών και σεισμικών μελετών κατά βάθος, πριν από οποιαδήποτε οριστική έγκριση.
Διεθνής και θεσμική διάσταση
Η ένταξη στο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO προσδίδει στην περιοχή διεθνή αναγνώριση και υποχρεώσεις αειφορικής διαχείρισης. Η Ομάδα σημειώνει ότι στην υπό διαβούλευση ΜΠΕ απουσιάζει αναφορά στον χαρακτήρα της περιοχής ως Γεωπάρκο UNESCO, γεγονός που θεωρείται σοβαρή παράλειψη.
Δήλωση της Ομάδας Πολιτών
«Με αφορμή τη δημοσιοποίηση της ΜΠΕ για την προτεινόμενη κατασκευή έργου αντλησιοταμίευσης, φαραωνικών διαστάσεων, στη θέση Πετρωτός, ως πολίτες ζητούμε σαφείς απαντήσεις για τη δημόσια ασφάλεια, το περιβάλλον και την κοινωνική συνοχή. Δηλώνουμε την ξεκάθαρη αντίθεσή μας στην αδειοδότηση και καλούμε τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές να προβούν σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την αποτροπή του έργου. Είμαστε υπέρ μιας ήπιας ανάπτυξης, με σεβασμό στο περιβάλλον και την ανθρώπινη διαβίωση.»
Τι ζητούν οι πολίτες
Η Ομάδα Πολιτών απαιτεί:
- Αναστολή της αδειοδότησης μέχρι την ολοκλήρωση ανεξάρτητων γεωτεχνικών και σεισμικών μελετών.
- Παρουσίαση πλήρους μελέτης βοσκοϊκανότητας.
- Λεπτομερή σχεδιασμό για τη διαχείριση των προϊόντων εκσκαφής (όγκοι, θέσεις, ισοζύγιο μάζας).
- Δημόσια διαβούλευση με συμμετοχή ανεξάρτητων επιστημόνων και των τοπικών φορέων.
Εάν απαιτηθεί, άμεση προσφυγή στη δικαιοσύνη.Αρνητική η γνωμοδότηση της Δνσης Δασών ΓρεβενώνΜε έγγραφό της προς την Δ/νση Περιβαλλοντικής αδειοδότησης (ΔΙΠΑ) η Δνση Δασών Γρεβενών εκφράζει την διαφωνία της στην υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου. Στο συγκεκριμένο έγγραφο αναφέρεται ότι το σημείο βρίσκεται εκτός προστατευομένων περιοχών, εμπίπτει όμως εντός καταφυγίου Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) με ονομασία «Βουνάσα Κοινότητα Παληουριάς Δήμου Δεσκάτης – Κ845» (ΦΕΚ 1331/31-08-04).
Η άποψη της Δασικής Υπηρεσίας είναι ότι το περιβαλλοντικό κόστος του υπό κατασκευήν έργου είναι δυσανάλογο σε σχέση με τα αναμενόμενα οφέλη, καθώς επιφέρει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην περιοχή.
Η κατασκευή του συγκεκριμένου έργου, η Δασική Υπηρεσία θεωρεί ότι θα προκαλέσει μορφολογικές αλλοιώσεις στο ανάγλυφο της περιοχής και υποβάθμιση του περιβάλλοντος λόγω αποθέσεως των προιόντων εκσκαφής που θα προκύψουν από τη δημιουργία των ταμιευτήρων στη γύρω περιοχή.
Η κατακλείδα
Η Βουνάσια δεν είναι «ακόμα μία τοποθεσία» — είναι τμήμα μιας πολύχρονης γεωλογικής και πολιτιστικής αφήγησης με διεθνή αναφορά. Το γεγονός ότι στο νομό Γρεβενών υπάρχει τμήμα του Γεωπάρκου Γρεβενών-Κοζάνης, που έχει ενταχθεί στο Διεθνές Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO, αποτελεί μέγιστη τιμή για την περιοχή.
Το Γεωπάρκο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μοχλό οικονομικής άνθησης καθώς διαθέτει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που ενδιαφέρουν Επιστήμονες, Καλλιτέχνες, Αθλητές, περιπατητές κλπ.
Το υπό διαβούλευση έργο βρίσκεται εκτός των ορίων του Πάρκου αλλά αυτό δεν πρέπει η Κοινωνία του νομού Γρεβενών να το αντιμετωπίσει σαν ήσσονος σημασίας έργο. Αντιθέτως μάλιστα είναι ιερό καθήκον να ενεργοποιείται κάθε φορά που η επιχειρηματικότητα στρέφεται εναντίον του Περιβαλλοντικού Κεφαλαίου, το οποίο στο νομό Γρεβενών είναι τεραστίου μεγέθους.
Η τοπική κοινωνία καλεί τις αρχές και την επιστημονική κοινότητα σε υπεύθυνη, γρήγορη και διαφανή διαχείριση. Κάθε βήμα θα κριθεί από την ικανότητα να συνδυαστεί η ενεργειακή ανάγκη με τον σεβασμό στην κληρονομιά και την ασφάλεια των κατοίκων.
Φωτογραφία από https://geoparktethys.blogspot.com/
