Οι αγγλοσαξονικές χώρες έχουν ως γρουσούζικη μέρα την Παρασκευή και 13, ωστόσο, για εμάς η μέρα αυτή είναι η «Τρίτη και 13» – Γιατί συμβαίνει αυτό και ποια ιστορικά γεγονότα κρύβονται από πίσω;
Η Τρίτη και 13 θεωρείται γρουσούζικη ημέρα από τους Έλληνες, αλλά και από διάφορους Ισπανόφωνους λαούς. Η δεισιδαιμονία αυτή επικρατεί κυρίως σε αυτούς τους λαούς, ενώ σε άλλους λαούς της Δύσης (κυρίως στις Αγγλοσαξονικές χώρας) η… γρουσούζικη ημέρα είναι η Παρασκευή και 13.
Η Τρίτη, γενικότερα, θεωρείται αποφράς ημέρα, δηλαδή γρουσούζικη και επικίνδυνη για τους Έλληνες και διάφορους Ισπανόφωνους λαούς. Όταν συμπίπτει Τρίτη και 13, οι προληπτικοί τη θεωρούν πολύ άτυχη και επικίνδυνη ημέρα.
Οι Ισπανόφωνοι εκφράζουν την ημέρα με την παροιμία «En martes, ni te cases ni te embarques», δηλαδή «Την Τρίτη, μη παντρεύεσαι και μη ξεκινάς ταξίδι». Κάτι ανάλογο ισχύει και στα καθ’ ημάς, όταν οι προληπτικοί μέσα στην Τρίτη αποφεύγουν να αρχίσουν οποιαδήποτε εργασία, να επιχειρήσουν ταξίδι ή να τελέσουν αρραβώνα. Αντίθετα, η Τρίτη είναι η κατάλληλη για εκδηλώσεις μαγείας.
Το 13 είναι ο κατεξοχήν κακότυχος αριθμός, που σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ). Με την προσθήκη του αριθμού 1 σχηματίζεται η αρχή ενός νέου κύκλου. Το άγνωστο, που αντιπροσωπεύει ο αριθμός 13, προκαλεί ανησυχία στους ανθρώπους κι έτσι άρχισαν να το συνδέουν με ατυχή γεγονότα.
Πού συναντάμε την Τρίτη και 13 στην ελληνική ιστορία
Κατά την ελληνική παράδοση, η Τρίτη θεωρείται γρουσούζικη, καθώς την ημέρα αυτή η Κωνσταντινούπολη έπεσε στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων (Τρίτη 29 Μαΐου 1453). Όπως παρατηρεί ο “πατέρας” της ελληνικής λαογραφίας Νικόλαος Πολίτης (1852-1921), η ερμηνεία αυτή είναι υστερογενής, αφού και οι σύγχρονοι στην Άλωση απέδωσαν την εθνική εκείνη συμφορά στην ολέθρια επίδραση της ημέρας. Μαρτυρία για την πρόληψη αυτή υπάρχει ήδη από το 1164.
Όσον αφορά τα ιστορικά γεγονότα, ισχυρότερο έρεισμα φαίνεται να έχει η θεωρία πως η Τρίτη και 13 είναι γκαντέμικη, διότι την Τρίτη 13 Απριλίου 1204 έγινε η Άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους.
Η εξήγηση της δεισιδαιμονίας πρέπει να αναζητηθεί, κατά τον Νικόλαο Πολίτη, σε αστρολογικές προβλέψεις. Σύμφωνα με αυτές, την Τρίτη κυρίαρχος είναι ο πλανήτης Άρης, ενώ σε κάποια ώρα της ημέρας (η «κακιά ώρα») επικρατεί μαζί με τον πλανήτη Κρόνο. Γι’ αυτό η ώρα αυτή καθίσταται ιδιαίτερα επικίνδυνη. Επειδή, όμως, κανείς δεν μπορεί να την προσδιορίσει, ολόκληρη η Τρίτη αντιμετωπίζεται ως αποφράς ημέρα.
Την «Τρίτη και 13» έχει τιμήσει και ο ελληνικός κινηματογράφος με την κωμική ταινία του 1963 με το ίδιο όνομα, στην οποία πρωταγωνιστούσε ο «προληπτικός» Νίκος Σταυρίδης και το «γούρι του», ο Γιάννης Γκιωνάκης.
